خاطر
Arabic
Conjugation
Conjugation of
خَاطَرَ
(form-III sound)| verbal noun الْمَصْدَر |
muḵāṭara | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| active participle اِسْم الْفَاعِل |
muḵāṭir | |||||||||||
| passive participle اِسْم الْمَفْعُول |
muḵāṭar | |||||||||||
| active voice الْفِعْل الْمَعْلُوم | ||||||||||||
| singular الْمُفْرَد |
dual الْمُثَنَّى |
plural الْجَمْع | ||||||||||
| 1st person الْمُتَكَلِّم |
2nd person الْمُخَاطَب |
3rd person الْغَائِب |
2nd person الْمُخَاطَب |
3rd person الْغَائِب |
1st person الْمُتَكَلِّم |
2nd person الْمُخَاطَب |
3rd person الْغَائِب | |||||
| past (perfect) indicative الْمَاضِي |
m | خَاطَرْتُ ḵāṭartu |
خَاطَرْتَ ḵāṭarta |
ḵāṭara |
خَاطَرْتُمَا ḵāṭartumā |
خَاطَرَا ḵāṭarā |
خَاطَرْنَا ḵāṭarnā |
خَاطَرْتُمْ ḵāṭartum |
خَاطَرُوا ḵāṭarū | |||
| f | خَاطَرْتِ ḵāṭarti |
خَاطَرَتْ ḵāṭarat |
خَاطَرَتَا ḵāṭaratā |
خَاطَرْتُنَّ ḵāṭartunna |
خَاطَرْنَ ḵāṭarna | |||||||
| non-past (imperfect) indicative الْمُضَارِع الْمَرْفُوع |
m | أُخَاطِرُ ʔuḵāṭiru |
تُخَاطِرُ tuḵāṭiru |
يُخَاطِرُ yuḵāṭiru |
تُخَاطِرَانِ tuḵāṭirāni |
يُخَاطِرَانِ yuḵāṭirāni |
نُخَاطِرُ nuḵāṭiru |
تُخَاطِرُونَ tuḵāṭirūna |
يُخَاطِرُونَ yuḵāṭirūna | |||
| f | تُخَاطِرِينَ tuḵāṭirīna |
تُخَاطِرُ tuḵāṭiru |
تُخَاطِرَانِ tuḵāṭirāni |
تُخَاطِرْنَ tuḵāṭirna |
يُخَاطِرْنَ yuḵāṭirna | |||||||
| subjunctive الْمُضَارِع الْمَنْصُوب |
m | أُخَاطِرَ ʔuḵāṭira |
تُخَاطِرَ tuḵāṭira |
يُخَاطِرَ yuḵāṭira |
تُخَاطِرَا tuḵāṭirā |
يُخَاطِرَا yuḵāṭirā |
نُخَاطِرَ nuḵāṭira |
تُخَاطِرُوا tuḵāṭirū |
يُخَاطِرُوا yuḵāṭirū | |||
| f | تُخَاطِرِي tuḵāṭirī |
تُخَاطِرَ tuḵāṭira |
تُخَاطِرَا tuḵāṭirā |
تُخَاطِرْنَ tuḵāṭirna |
يُخَاطِرْنَ yuḵāṭirna | |||||||
| jussive الْمُضَارِع الْمَجْزُوم |
m | أُخَاطِرْ ʔuḵāṭir |
تُخَاطِرْ tuḵāṭir |
يُخَاطِرْ yuḵāṭir |
تُخَاطِرَا tuḵāṭirā |
يُخَاطِرَا yuḵāṭirā |
نُخَاطِرْ nuḵāṭir |
تُخَاطِرُوا tuḵāṭirū |
يُخَاطِرُوا yuḵāṭirū | |||
| f | تُخَاطِرِي tuḵāṭirī |
تُخَاطِرْ tuḵāṭir |
تُخَاطِرَا tuḵāṭirā |
تُخَاطِرْنَ tuḵāṭirna |
يُخَاطِرْنَ yuḵāṭirna | |||||||
| imperative الْأَمْر |
m | ḵāṭir |
خَاطِرَا ḵāṭirā |
خَاطِرُوا ḵāṭirū |
||||||||
| f | خَاطِرِي ḵāṭirī |
خَاطِرْنَ ḵāṭirna | ||||||||||
| passive voice الْفِعْل الْمَجْهُول | ||||||||||||
| singular الْمُفْرَد |
dual الْمُثَنَّى |
plural الْجَمْع | ||||||||||
| 1st person الْمُتَكَلِّم |
2nd person الْمُخَاطَب |
3rd person الْغَائِب |
2nd person الْمُخَاطَب |
3rd person الْغَائِب |
1st person الْمُتَكَلِّم |
2nd person الْمُخَاطَب |
3rd person الْغَائِب | |||||
| past (perfect) indicative الْمَاضِي |
m | — | — | خُوطِرَ ḵūṭira |
— | — | — | — | — | |||
| f | — | — | — | — | — | |||||||
| non-past (imperfect) indicative الْمُضَارِع الْمَرْفُوع |
m | — | — | يُخَاطَرُ yuḵāṭaru |
— | — | — | — | — | |||
| f | — | — | — | — | — | |||||||
| subjunctive الْمُضَارِع الْمَنْصُوب |
m | — | — | يُخَاطَرَ yuḵāṭara |
— | — | — | — | — | |||
| f | — | — | — | — | — | |||||||
| jussive الْمُضَارِع الْمَجْزُوم |
m | — | — | يُخَاطَرْ yuḵāṭar |
— | — | — | — | — | |||
| f | — | — | — | — | — | |||||||
Etymology 2
Derived from the active participle of the verb خَطَرَ (ḵaṭara, “to come to mind (said of an idea)”).
Pronunciation
- IPA(key): /xaː.tˤir/
Adjective
خَاطِر • (ḵāṭir) (feminine خَاطِرَة (ḵāṭira), masculine plural خَاطِرُونَ (ḵāṭirūna), feminine plural خَاطِرَات (ḵāṭirāt))
- active participle of خَطَرَ (ḵaṭara)
Declension
Declension of adjective خَاطِر (ḵāṭir)
| Singular | Masculine | Feminine | ||
|---|---|---|---|---|
| basic singular triptote | singular triptote in ـَة (-a) | |||
| Indefinite | Definite | Indefinite | Definite | |
| Informal | خَاطِر ḵāṭir |
الْخَاطِر al-ḵāṭir |
خَاطِرَة ḵāṭira |
الْخَاطِرَة al-ḵāṭira |
| Nominative | خَاطِرٌ ḵāṭirun |
الْخَاطِرُ al-ḵāṭiru |
خَاطِرَةٌ ḵāṭiratun |
الْخَاطِرَةُ al-ḵāṭiratu |
| Accusative | خَاطِرًا ḵāṭiran |
الْخَاطِرَ al-ḵāṭira |
خَاطِرَةً ḵāṭiratan |
الْخَاطِرَةَ al-ḵāṭirata |
| Genitive | خَاطِرٍ ḵāṭirin |
الْخَاطِرِ al-ḵāṭiri |
خَاطِرَةٍ ḵāṭiratin |
الْخَاطِرَةِ al-ḵāṭirati |
| Dual | Masculine | Feminine | ||
| Indefinite | Definite | Indefinite | Definite | |
| Informal | خَاطِرَيْن ḵāṭirayn |
الْخَاطِرَيْن al-ḵāṭirayn |
خَاطِرَتَيْن ḵāṭiratayn |
الْخَاطِرَتَيْن al-ḵāṭiratayn |
| Nominative | خَاطِرَانِ ḵāṭirāni |
الْخَاطِرَانِ al-ḵāṭirāni |
خَاطِرَتَانِ ḵāṭiratāni |
الْخَاطِرَتَانِ al-ḵāṭiratāni |
| Accusative | خَاطِرَيْنِ ḵāṭirayni |
الْخَاطِرَيْنِ al-ḵāṭirayni |
خَاطِرَتَيْنِ ḵāṭiratayni |
الْخَاطِرَتَيْنِ al-ḵāṭiratayni |
| Genitive | خَاطِرَيْنِ ḵāṭirayni |
الْخَاطِرَيْنِ al-ḵāṭirayni |
خَاطِرَتَيْنِ ḵāṭiratayni |
الْخَاطِرَتَيْنِ al-ḵāṭiratayni |
| Plural | Masculine | Feminine | ||
| plural unknown | sound feminine plural | |||
| Indefinite | Definite | Indefinite | Definite | |
| Informal | ? ? |
? ? |
خَاطِرَات ḵāṭirāt |
الْخَاطِرَات al-ḵāṭirāt |
| Nominative | ? ? |
? ? |
خَاطِرَاتٌ ḵāṭirātun |
الْخَاطِرَاتُ al-ḵāṭirātu |
| Accusative | ? ? |
? ? |
خَاطِرَاتٍ ḵāṭirātin |
الْخَاطِرَاتِ al-ḵāṭirāti |
| Genitive | ? ? |
? ? |
خَاطِرَاتٍ ḵāṭirātin |
الْخَاطِرَاتِ al-ḵāṭirāti |
Descendants
(via feminine form):
Declension
Declension of noun خَاطِر (ḵāṭir)
| Singular | basic singular triptote | ||
|---|---|---|---|
| Indefinite | Definite | Construct | |
| Informal | خَاطِر ḵāṭir |
الْخَاطِر al-ḵāṭir |
خَاطِر ḵāṭir |
| Nominative | خَاطِرٌ ḵāṭirun |
الْخَاطِرُ al-ḵāṭiru |
خَاطِرُ ḵāṭiru |
| Accusative | خَاطِرًا ḵāṭiran |
الْخَاطِرَ al-ḵāṭira |
خَاطِرَ ḵāṭira |
| Genitive | خَاطِرٍ ḵāṭirin |
الْخَاطِرِ al-ḵāṭiri |
خَاطِرِ ḵāṭiri |
| Dual | Indefinite | Definite | Construct |
| Informal | خَاطِرَيْن ḵāṭirayn |
الْخَاطِرَيْن al-ḵāṭirayn |
خَاطِرَيْ ḵāṭiray |
| Nominative | خَاطِرَانِ ḵāṭirāni |
الْخَاطِرَانِ al-ḵāṭirāni |
خَاطِرَا ḵāṭirā |
| Accusative | خَاطِرَيْنِ ḵāṭirayni |
الْخَاطِرَيْنِ al-ḵāṭirayni |
خَاطِرَيْ ḵāṭiray |
| Genitive | خَاطِرَيْنِ ḵāṭirayni |
الْخَاطِرَيْنِ al-ḵāṭirayni |
خَاطِرَيْ ḵāṭiray |
| Plural | basic broken plural diptote | ||
| Indefinite | Definite | Construct | |
| Informal | خَوَاطِر ḵawāṭir |
الْخَوَاطِر al-ḵawāṭir |
خَوَاطِر ḵawāṭir |
| Nominative | خَوَاطِرُ ḵawāṭiru |
الْخَوَاطِرُ al-ḵawāṭiru |
خَوَاطِرُ ḵawāṭiru |
| Accusative | خَوَاطِرَ ḵawāṭira |
الْخَوَاطِرَ al-ḵawāṭira |
خَوَاطِرَ ḵawāṭira |
| Genitive | خَوَاطِرَ ḵawāṭira |
الْخَوَاطِرِ al-ḵawāṭiri |
خَوَاطِرِ ḵawāṭiri |
Ottoman Turkish
Noun
خاطر • (hatır)
- thought, idea, suggestion
- mind
- memory
- heart as a seat of thoughts and impressions
- recollection of a person or thing accompanied with love, respect, or veneration; one's sake or love
- one's feelings, frame of mind, health
- one's influence, consideration, weight
Descendants
Further reading
- Karapetean, Petros Zēkʻi (1912) “خاطر”, in Mec baṙaran ōsmanerēnē hayerēn [Great Ottoman–Armenian Dictionary], Constantinople: Aršak Karōean, page 316b
- Kélékian, Diran (1911) “خاطر”, in Dictionnaire turc-français, Constantinople: Mihran, page 527
- Redhouse, James W. (1890) “خاطر”, in A Turkish and English Lexicon, Constantinople: A. H. Boyajian, pages 821–822
Persian
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): [xɑː.ˈtiɾ]
- (Dari, formal) IPA(key): [xɑː.t̪ʰɪ́ɾ]
- (Kabuli) IPA(key): [xɑː.t̪ʰɪ́ɾ]
- (Hazaragi) IPA(key): [xɔː.t̪ʰíɾ]
- (Iran, formal) IPA(key): [xɒː.t̪ʰéɹ]
- (Tajik, formal) IPA(key): [χɔ.t̪ʰíɾ]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | xātir |
| Dari reading? | xātir |
| Iranian reading? | xâter |
| Tajik reading? | xotir |
Noun
| Dari | خاطر |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | хотир |
خَاطِر • (xâter)
- mind, heart (as a seat of thoughts)
- thought
- recollection, remembrance
- someone's sake, someone's behalf
Derived terms
- آسوده خاطر (âsude-xâter)
- بخاطر (be-xâter-e, “for the sake of, because of”)
- خاطرآزار (xâter-âzar)
- خاطرجمع (xâter-jam')
- خاطرخواهی (xâter-xâhi)
- خاطرداری (xâter-nešân)
- خاطرنواز (xâter-navâz)
- خاطرپذیر (xâter-pazir)
- کوفته خاطر (kufte-xâter)
Urdu
Etymology
Borrowed from Classical Persian خاطر (xātir), from Arabic خاطِر (ḵāṭir).
Pronunciation
- (Standard Urdu) IPA(key): /xɑː.t̪ɪɾ/
- Rhymes: -ɪɾ
Declension
| Declension of خاطر | ||
|---|---|---|
| singular | plural | |
| direct | خاطِر (xātir) | خاطِریں (xātirẽ) |
| oblique | خاطِر (xātir) | خاطِروں (xātirõ) |
| vocative | خاطِر (xātir) | خاطِرو (xātiro) |
Derived terms
- کی خاطر
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.